با نگاهی به مبانی فکری دولت یازدهم که برگرفته از سال های حضور دکتر روحانی و تیم فکری ایشان در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری بوده است به این باور رسیده بودندکه نظریات غرب گرایانه درحوزه های اقتصاد،توسعه، سیاست خارجی و ... می تواند مشکلات کشور را حل کند اما در چهار سال اخیر ناکارامدی این نظریات به اثبات رسیده است .

بانگاهی به رفتار دولتمردان  متوجه می شویم یکی از مبانی فکری دولت یازدهم باور به امکان اقتباس ایدئولوژی لیبرالیسم برای اداره جامعه است ؛ در همین ارتباط  عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت کنونی در همایش جامعه مهندسین گفت ::«لیبرالیسم و سوداگری دو موضوع کاملا متفاوت از یکدیگرند. لیبرالیسم یعنی اینکه همه برای کسب حقوق خود، آگاه باشند و کسی به حق آنها تعدی نکند. این موضوع با سوداگری متفاوت است، اینکه شهروندان هزینه بیخود بدهند سوداگری است اما اگر هزینه را براساس عدالت بپردازند، لیبرالیسم است. کسانی که علیه لیبرالیزم حرف می‌زنند در واقع علیه سوادگری حرف می‌زنند در حالی که اساس لیبرالیسم علیه سوداگری قیام کرده است»

براساس بیانات وزیر راه، لیبرالیسم مقوله بدی نیست و حتی اگر جزء مفاهیم تولید شده در مغرب‌زمین و براساس مبانی خاصی باشد باز هم اشکالی ندارد و قابل اقتباس و ارزشمند است. 

 از مبانی فکری دیگر دولت تدبیر و امید عبارت است از آن که رفتار مدیران دولت  مقداری ناظر بر سطح تاکتیکال و مدیریتی است، به بیان دیگر عبارت است از خطی دیدن روند توسعه و پیشرفت. به این معنا که  دولت کنونی قائل به حرکت خطی، همه‌گیر و جهانشمول برای توسعه است. اگر قدری به آثار و افکار مشاور اصلی رئیس جمهور فعلی یعنی محمود سریع‌القلم رجوع شود کاملا واضح است که وی مدام جهان را به سه بخش توسعه‌یافته، در حال توسعه و توسعه نیافته تقسیم می‌کند و معیارهای رایج توسعه یافتگی غربی را برای تمام کشورها در نظر می‌گیرد.

همچنین مبنای گفتمان دولت تدبیر و امید، مبنایی در عرصه اقتصاد است که  برگرفته از مبانی پیشینی‌ است، این مبنا عبارت است از مکتب نئوکینزینها به عنوان الگوی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران.

دکترروحانی صراحتا در کتاب امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران می‌نویسد: "به نظر می‌رسد که نظریه‌های مکاتب نهادگرایان و کینزیهای جدید با الگوی مطلوب توسعه در جمهوری اسلامی ایران قرابت بیشتری داشته باشند"

این در حالی است که اعتماد بیش از حد به مدل توسعه غربی باعث شده است که غرور و اعتماد به نفس کاذبی را ایجاد بکند اما در عمل و برخلاف شعارها و قول هایی که دولت روحانی به مردم در ایام درسال 92 دادند اینک شاهد هستیم که وعده های دولت خصوصا برخلاف تبلیغات سنگین این روزهای رئیس جمهور رنگ باخته و مردم که منتظر بودند تا سفره ای رنگین تر داشته باشند اینک با سفره ای خالی تر مواجهه هستند .

مردم هنوز فراموش نکرده اند که در دوران تبلیغات ریاست جمهوری ،دکتر روحانی با اعتماد به نفس خاصی اظهار داشت :

سانتریفیوژها باید بچرخد و زندگی مردم نیز باید بچرخد؛ باید یادمان باشد کشور توسعه می خواهد؛ ما برای بمب که هسته ای نمی خواهیم، به دنبال توسعه ایم و اگر دنبال توسعه هستیم باید درست رفتار کنیم و این بسیار تدبیر می خواهد.» (1)

«همچنین دکتر روحانی که برای نجات اقتصاد کشور آمده بود، تاکید داشت :

ما برای اشتغال یک برنامه جدی خواهیم داشت و من جدی ترین برنامه اقتصادی ام در ماههای اول، حل معضل اشتغال است و مخصوصا برای آنهایی که تحصیل کرده دانشگاهها هستند و وقتی این مشکل حل شد خود به خود ما می توانیم دانشجویان تحصیلکرده خارج از کشور را هم به داخل کشور جذب کنیم و استفاده بکنیم.» (2)
این فقط گوشه ای از وعده ها و قول هایی است که رئیس جمهور به مردم داده است اما اینک که در پایان دولت یازدهم هستیم ، همچنان مشکلات اقتصادی ،معیشت و بیکاری پابرجاهستند و به نظر می رسد بیش از آنکه به دنبال کلید حل مشکلات در جیب وزرای دولت یازدهم باشیم باید شاهد تجدید نظر اساسی درمبانی فکری دولت یازدهم باشیم . تجربه نشان داده است که الگوهای توسعه غربی در ایران جواب نمی دهند بلکه احتیاج به الگوهای رفتاری بر اساس مبانی انقلاب اسلامی و آموزه های دینی می باشیم ودر این بین ، سیاست های اقتصاد مقاومتی بهترین الگو برای نجات کشور از معضلات اقتصادی و معیشتی است و شاید بهتر است مردم به دولتمردانی فکر کنند که تحقق آرزوهای مردم خویش را در اعتماد به مبانی انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد و کارآمدی دنبال می کنند تا نسخه های دست چندم غربی .

پی نوشت ها :

1-برنامه تلوزیونی رویکردها و برنامه ها، شبکه چهار سیما، 16 خرداد 1392
2- گفتگو با ایرانیان خارج از کشور در شبکه جام جم؛ 10 خرداد 1392